ilkeliyazilar
Hoş geldiniz!
Uluğ TÜRKERİ
ulugturkeri@gmail.com
İngiltere'nin Koronavirüs Raporu
16/03/2020 Hemen her ülke kriz zamanlarında olağanüstü tedbirler alır. Tedbir alırken de sürecin nasıl yönetileceğine dair çalışmalar başlatılır. En kötüden başlayarak bazı senaryolar geliştirilir. Aklı başında olan ülkelerde bu tür çalışmalar zaman zaman yapılır ve hazır konumda bulundurulur. Ama çoğu ülkede maalesef bu tür çalışmalar sadece zor durumlarda gündeme geldiği için genellikle yapılmıyor. Ancak İngiltere gibi köklü bir ülke bunu yapıyor. Son günlerde hızlı bir şekilde yayılma eğiliminde olan coronovirüs için ülkeler bazı tedbirler almaya başladılar. Yayılımın daha da artmaması ya da en azından kontrollü bir şekilde artması için gayret sarf ediliyor. Çünkü kontrolsüz artış felaket demek. Ancak eğer yayılım kontrol edilemiyorsa kontrollü bir şekilde olması en akılcı olan yaklaşımı olarak görülüyor ve uygulanmaya çalışılıyor. Sokağa çıkma yasağının uygulanması, AVM'lerin kapatılması veya açık olma saatlerinin azaltılması, okulların tatil edilmesi, kütüphanelerin kapatılması ve hatta Cuma namazlarının evde öğlen namazı olarak kılınması gibi pek çok tedbir bu kapsamda yapılmaktadır. İngiltere koronavirüs salgını ile ilgili bir rapor hazırlamış ve bunu basına vermiş. "Sızdırılma" olarak nitelendirilse de raporun açık bir şekilde servis edildiğini düşündüğümden bu şekilde değerlendiriyorum. Hazırlanan rapora göre yaşana salgının 2021'e kadar sürmesi ve yaklaşık 7.9 milyon İngilizin hastanelik olması ile sonuçlanabileceği belirtilmektedir. Hatırlanacağı gibi İlk olarak Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs (COVID-19) salgını günümüze kadar dünya genelinde 6 binin üzerinde insan hayatını kaybetti. 140'ın üzerinde ülkede görülen salgın ile ilgili pek çok ülke sıkı tedbirler almış durumda. Almaya da devam ediyorlar. İngiliz Guardian gazetesinin yayınladığı rapor oldukça korkutucu rakamları bünyesinde barındırıyor. Yine rapora göre, İngiliz yetkililer salgının etkilerinin en az 12 ay daha görüleceği görüşünde birleşmiş durumdalar. Başka bir deyişle salgının 2021'in bahar aylarına kadar sürmesi bekleniyor. Bununla birlikte nüfusun yüzde 80'inin bu süreçte enfekte olabileceği ve ülkede yaşayan her 100 kişiden 15'inin bu süreçte hastanede bakıma ihtiyaç duyabileceği belirtilmiştir. Başka bir deyişle rapora göre, bu 12 aylık süreçte yaklaşık 8 milyon kişinin hastanelerde tedavi altına alınması gerekecekmiş. En kötü senaryo olarak adlandırılan bu durumun gerçekleşmesi durumunda ülkenin sağlık altyapısının yetersiz kalabileceği ve hatta sağlık sisteminin bunu taşıyamayarak çökme olasılığının olduğu belirtilmiştir. Salgından etkilenen ülkeler bakıldığında İngiltere sıralamada üst sıralarda yer almaktadır. İngiltere'de COVID-19'a bağlı ölü sayısı bir günde 14 artarak 35'e ulaştı. Halen daha artmaya da devam etmektedir. Elbette bu sayı sadece tespit edilebilenler için geçerlidir. Tespit edilemeyenlerin durumları ve sayıları ise belli değildir. Ancak bu sayının çok üzerinde enfekte insanın olduğu tahmin edilmektedir. Bütün bunlara karşı ülkemizde herhangi bir senaryo çalışması var mı bilmemiz gerektiğini düşünüyorum. Ayrıntılara fazla girilmeden ve halkı paniğe sevk etmeden bilgi kirliliği yapılmadan bunların yapılmasının gerektiğini düşünmekteyiz.
İlk Aşı Çalışması ve Dünyadaki Durum Hastalığın yayılmasına karşın hastalık için aşı geliştirme çalışmaları da devam etmektedir. Aşı ile ilgili olarak Önce Gana, sonra İran, İsviçre, Almanya, Çin ve şimdide ABD aşı çalışmalarına başladıklarını ve mesafe kaydettiklerini ve hatta bazıları test aşamasına geçildiğini dahi belirtmektedirler. Elbette bilgi kirliliğinin bu kadar yoğun olduğu bir dönemde hangilerinin doğru hangilerinin yanlış bilgi olduğunu bilme şansımız yok. Ancak umudumuzu yitirmiş değiliz ve en kısa sürede bu pandemik olayın kontrol altına alınabileceğine inanmaktayız. Ölü sayısının 6 bini aşması ve vaka sayısının ise 200 bine doğru ilerlemesi çalışmaların hızlanmasına sebep olmuştur. ABD'de geliştirilen koronavirüs aşısının bugün ilk kez Washington eyaletinde test edileceği açıklandı. Amerikan AP haber ajansının ABD'li hükümet yetkililerine dayandırdığı haberinde, Ulusal Sağlık Enstitülerince fonlanan aşı testinin Seattle'daki Kaiser Permanente Sağlık Araştırma Enstitüsünde yapılacağı ifade edildi. Testin 45 yaşındaki sağlıklı bir kişiye uygulanacağını aktaran yetkililer, bu kişiye virüs bulaşma riskinin bulunmadığını ve testin sadece aşının yan etkilerini test edeceğini bildirdi. Yetkililer, korona virüs salgınına yakalanan hastalarda kullanılacak bir aşının geliştirilmesinin sekiz ay ile bir yıl arasında sürebileceğini belirtmişlerdir. Bu arada ülkenin 50 eyaletinin 49'unda virüs bulunan hasta rapor edilirken, toplam vaka sayısı da 3 bin 485'e, ölü sayısı da 65'e yükseldi. Aslında İngiltere'nin raporunu destekler nitelikte bir sonuç olduğunu söyleyebiliriz. Avrupa'da en çok vaka ve ölümün görüldüğü ülke olan İtalya'da, dün 368 kişi daha hayatını kaybetti. İtalya'dan sonra en çok vakanın ve can kaybının görüldüğü İspanya da teyakkuza geçti. Ülkede 15 günlük OHAL ilan edildi. Yunanistan'da dün 1 kişi daha hayatını kaybetti ve ülkedeki ölü sayısı 4'e çıktı. İran'da son 24 saatte 113 kişi daha virüs nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkedeki toplam ölü sayısı 724'e yükseldi. Guatemala'da ilk ölüm gerçekleşti. Lübnan ve Peru, corona virüs nedeniyle olağanüstü hâl ilan eden ülkeler arasına katıldı. Çekya'da zorunlu durumlar haricinde hareket kısıtlaması getirildi. Suudi Arabistan, sağlık ve güvenlik dışındaki tüm devlet kurumlarındaki çalışmaları 16 gün boyunca askıya aldı. Venezuela'da başkent Caracas ve 6 eyalet karantina bölgesi ilan edildi. Kolombiya'da başka ülke vatandaşlarının ülkeye girişi 14 Nisan'a kadar durduruldu. Hubei eyaletine bağlı 17 kentte yaşayan yaklaşık 50 milyon kişi tecrit altında. Yeni tip corona virüs Çin dışında da yayılmaya devam ediyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, Çin'in Wuhan kentinden, yaşadığı Chicago'ya gelen bir kadının, virüsü eşine de bulaştırdığını açıkladı. Son vaka ile ABD'de corona virüs taşıyan hasta sayısı 6'ya çıkarken yetkililer, 5 hastanın virüsü Çin seyahatinden kaptığını, son hastaya ise Çin'den dönen eşinden bulaştığını kaydetti. Filipinler'de, yeni tip corona virüs (2019-nVoC) vakasına ilk kez rastlandı. CNN Philippines'in haberine göre, Filipinler Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamada, 21 Ocak'ta Wuhan'dan ülkeye Hong Kong üzerinden gelen 38 yaşındaki Çinli bir kadının hafif öksürük şikâyeti üzerine 25 Ocak'ta doktora başvurduğu belirtildi. Metro Manila bölgesinde bir devlet hastanesine yatırılan hastada test sonuçlarının pozitif çıktığı bildirilen açıklamada, ancak hastada halihazırda herhangi bir semptomun görülmediği vurgulandı. Hindistan'da, Çin'in Hubey eyaletine bağlı Wuhan kentinde ortaya çıkan ve salgına dönüşen yeni tip corona virüs (2019-nVoC) vakasına rastlandı. Hindistan Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, ülkenin güneyindeki Kerala eyaletinde Wuhan Üniversitesi'nde okuyan bir öğrencide yeni tip corona virüs tespit edildi. Üniversite öğrencisi, hastanede müşahede altına alındı. Finlandiya ve Tibet Özerk Bölgesi'nde de kısa bir süre önce ilk corona virüs vakaları görüldü. Yeni tip corona virüs, çoğunlukla Çin'den bu ülkelere giden kişiler yoluyla Filipinler, Hindistan, Finlandiya, Fransa, Kanada, ABD, Avustralya, BAE, Almanya ve son olarak İtalya'ya sıçradı. Virüs, Çin ana karası dışında Hong Kong, Makao ve Tibet özel idari bölgeleri ile Tayvan'da görülürken, bölge ülkeleri Tayland, Güney Kore, Japonya, Singapur, Vietnam, Malezya, Kamboçya, Sri Lanka ve Nepal de ülkelerinde virüsü taşıyan kişilerin olduğunu doğrulamıştı. Yeni tip corona virüs, çoğunlukla Çin'den bu ülkelere giden kişiler yoluyla Filipinler, Hindistan, Finlandiya, Fransa, Kanada, ABD, Avustralya, BAE, Almanya ve son olarak İtalya'ya sıçradı. İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, İtalya'da ilk yeni tip corona virüs vakasına ülkelerine ziyarete gelen 2 Çinli turistte rastlandığını açıkladı. Fransa'da corona virüs vaka sayısının 6'ya yükseldiği bildirildi. Paris'te bir doktorda corona virüse rastlandığı, karantinaya alınan doktorun virüsü bir hastadan kaptığı açıklandı. Almanya'da da Bavyera eyaletinin Sağlık Bakanlığı bir kişide daha virüs tespit edildiğini ve vaka sayısının 5'e çıktığını duyurdu. Güney Kore'de de ülkede görülen vaka sayısı 6'ya çıktı. Dünya Sağlık Örgütü, Çin'de ortaya çıkan yeni tip Corona virüs (2019-nCoV) salgınıyla ilgili, "uluslararası kamu sağlığı acil durumu" ilan etti. Küresel acil durum ilan edilmesinin nedeninin Çin'in salgına karşı verdiği mücadeleden kaynaklanmadığının altını çizen DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, kararın ardındaki ana sebebin salgına ilişkin başka ülkelerdeki zayıf sağlık durumu olduğunu söyledi. Karar için, "Temel sebep Çin'de olup bitenler değil, diğer ülkelerde olanlar" ifadesini kullanan Ghebreyesus, karara rağmen Çin ile ticari aktiviteleri ve ülkeye yapılan seyahatleri kısıtlamaya yönelik önlemler için hiçbir gerekçe olmadığını savundu. Peki acil durum prosedürü nasıl işeyecek; 1) İlgili ülkelere salgının sonuçlarından insanları korumak için bazı önlemler dayatılabilecek. 2) Önlemler uluslararası trafik ve ticareti önünde gereksiz engel oluşturamayacak, 3) Bireylerin seyahatleri veya malların taşınması kısıtlanabilecek. 3) Birçok ülkede kişilerin tamamı ya da bir kısmı yakın takibe alınabilecek. 4) Tavsiyeler DSÖ üyesi devletler için bağlayıcı ancak yaptırım mekanizması yok. 5)Tavsiyelere uymayan devletlerin diğer devletlerden baskı görmesi söz konusu.
Türk Tabipler Birliğinin Açıklaması TTB, Çin'de ortaya çıkan ve hızla yayılan Coronavirüs hakkında bir bilgilendirme yaptı. Bilgilendirmede, Coronavirüsün nasıl ortaya çıktığı, hastalığın belirtilerinin neler olduğu ve hastalıktan nasıl korunulabileceği anlatıldı. Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve kısa sürede çok sayıda kişide görülen Yeni Coronavirus ile ilgili bilgi notu paylaştı. TTB'nin bilgilendirmesi şöyle: "Yeni Coronavirus nasıl ortaya çıktı? Yeni Coronavirus ilk defa 29 Aralık 2019'da, Çin'in Wuhan şehrindeki deniz ürünleri ve canlı hayvan satan bir markette çalışan 4 kişide ve aynı günlerde bu marketi ziyaret eden çok sayıda kişide akciğer infeksiyonu (pnömoni) bulgularının tespit edildiğinin açıklanmasıyla gündeme gelmiştir. Hastalardan alınan örneklerin incelenmesi sonucunda 7 Ocak'ta, hastalığa neden olan virusun SARS (2002) ve MERS (2012) gibi Coronavirus ailesinden olduğu anlaşılmış ve virusa Yeni Coronavirus 2019 (2019-nCoV) adı verilmiştir. Coronaviruslar insanlar arasında hastalık yapabilen, bazı hayvan türlerinde (kedi, deve, yarasa) tespit edilebilen geniş bir virus ailesidir. Hayvanlar arasında dolaşan Coronaviruslar zaman içinde değişim göstererek insana bulaşma yeteneği kazanabilirler ve böylelikle insan olguları görülmeye başlar. Ancak bu virusların insanlar açısından tehdit oluşturması, insandan insana bulaşma yeteneği kazanmalarından sonra söz konusu olur. 2019-nCoV, Wuhan şehrinde canlı hayvan marketini ziyaret edenlerde ortaya çıkmış, insandan insana bulaşma yeteneği de kazanmış olan bir virustur. Hastalık kaç kişide ve nerelerde görüldü? Kaç kişi hayatını kaybetti? Kesin olarak kanıtlanmış hasta sayısı 23 Ocak saat 01:00 itibariyle 571 kişidir. Bunlardan 95'inin ağır seyirli olduğu ve 17 kişinin de hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Ayrıca henüz kesin olarak kanıtlanmamış 393 hasta daha olduğu belirtilmektedir. Hastalık Wuhan başta olmak üzere ve buradan yayılarak Çin'in 25 şehrinde, Japonya'da (1 kişi), Hong Kong'da (1 kişi), Tayvan'da (1 kişi), Makau'da (1 kişi), Güney Kore'de (1 kişi), Tayland'ta (3 kişi) ve ABD'de (1 kişi) görülmüştür. Hastalığın belirtileri nelerdir? Hastalık, 2-14 gün süren bir kuluçka süresinden sonra birden başlayan yüksek ateş (39 derece), öksürük ve nefes darlığı ile karakterlidir. Bazı hastalarda boğaz ağrısı ve burun akıntısının da olduğu görülmüştür. Hastalık genellikle orta-ağır bir klinik seyir göstermektedir. Ağır hastalanan ve ölen kişilerin büyük kısmı ileri yaştaki (>65y), altta yatan hastalıkları (akciğer hastalıkları, organ yetmezlikleri, kanser, diyabet, bağışıklık baskılayan hastalıklar) olan kişilerden oluşmaktadır. Genç sağlıklı erişkinlerde hastalık nispeten hafif seyretmektedir. Hastalık nasıl bulaşır? Yeni Coronavirusun, diğer Coronaviruslar gibi solunum salgıları ile bulaştığı düşünülmektedir. Hasta kişilerden öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye saçılan virus içeren solunum salgısı damlacıkları, sağlam kişilerin mukozalarına temas ederek bu kişilerin hastalanmasına neden olur. Hastalığın bu şekilde insandan insana bulaşması için yakın temas (1 metreden yakın) gereklidir. Bugüne kadar 16 sağlık çalışanının hastalarla temas sonucunda hastalandığı, hayvan marketini hiç ziyaret etmeyen kişilerde de hastalık geliştiği gösterilmiştir. Bu bulgular 2019-nCoV'nin insandan insana bulaşabildiğinin göstergesidir. Ancak halen bulaştırıcılığın ne ölçüde olduğu bilinmemektedir. Salgının nasıl seyredeceğini belirleyen en önemli faktör virusun insandan insana ne kadar kolay bulaşabildiği ve gerekli önlemlerin ne kadar başarıyla alınacağıdır. Bugünkü bilgiler ışığında 2019-nCoV'nin gıdalarla (et, süt, yumurta vb) bulaşmadığı söylenebilir. Hastalıktan nasıl korunulabilir? Hastalıktan korunmak için bir aşı söz konusu değildir. Bu nedenle korunmada şimdilik en etkili yöntem virusla (hasta kişilerle) temas etmekten kaçınmaktır. Bugün için ülkemizde hastalığın yayılması söz konusu olmadığından toplumda özel bir önlem alınmasına gerek yoktur. Ancak solunum yolu enfeksiyonu yapan çok sayıda virusun (grip, nezle virusları vb.) insanlar arasında dolaşmakta olduğu kış aylarında sadece 2019-nCoV'tan değil, diğer tüm solunum viruslarından korunmak için el temizliğine dikkat edilmesi, temiz olmayan ellerin göz, ağız ve buruna götürülmemesi çok önemlidir. Hastalığın kaynağı olan Çin'den dünyanın diğer bölgelerine yayılmasını engellemek için Wuhan'da toplu taşıma araçları kullanımı yasaklanmış, şehirden giriş-çıkışlar durdurulmuş, maske kullanım zorunluluğu getirilmiştir. Hastalığın tedavisi var mıdır? Bugün için Coronaviruslara etkili olduğu gösterilmiş ilaç yoktur. Bu nedenle hastalara şikayetlerini azaltacak ve varsa bozulan organ fonksiyonlarını destekleyecek tedaviler verilmektedir. Ülkemizde son 14 gün içinde Çin'e bizzat seyahat etmiş olan veya seyahat etmiş biriyle yakın teması olan kişiler, ateş, öksürük, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olursa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdırlar." Herkese sağlıklı ve huzurlu günler diliyorum...
|
|
|
Yorumlar |
| Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
| Cumhurbaşkanlığı Sistemi ve Tarım Sektörü - 10/07/2020 |
| Cumhurbaşkanlığı Sistemi ve Tarım Sektörü |
| Salgının çalışma yaşamına etkileri: Covid-19 İşçileri Nasıl Etkiledi? - 10/07/2020 |
| Salgının çalışma yaşamına etkileri: Covid-19 İşçileri Nasıl Etkiledi? |
| Suriye Çalıştayı - 20/12/2019 |
| Suriye Çalıştayı |
| At, Katır ve Eşek Eti İthali - 18/12/2019 |
| At, Katır ve Eşek Eti İthali |
| Bu kadar harcama ile nereye? - 17/12/2019 |
| Bu kadar harcama ile nereye? |
| Dipsiz Gölün Dibini Bulmak - 25/11/2019 |
| Dipsiz Gölün Dibini Bulmak |
| Esat ve Barzani Anlaşması Ne Getirir Ne Götürür? - 16/10/2019 |
| Esat ve Barzani Anlaşması Ne Getirir Ne Götürür? |
| CHP’nin Önerisi Ne kadar Gerçekçi - 10/10/2019 |
| CHP’nin Önerisi Ne kadar Gerçekçi |
| Kredi Kartı Büyüklüğünde Plastik - 19/06/2019 |
| Kredi Kartı Büyüklüğünde Plastik |
 Devamı |
|
|
| Alka Banerjee | |
| Debt markets | |
|
|
| Devdutt Pattanaik | |
| Did religion invent agriculture? | |
|
|
| Mahiye Morgül | |
| Ey En Sevgili… | |
|
|
| Ufuk KARADAVUT | |
| Virüs fırtınasından sonra Enfeksiyon saldırısı | |
|
|
| Vanessa Bhimanprommachak | |
| Leading Your Team Through a Crisis | |
|
|
| Molla Mehmet Efendi | |
| BAKARA SURESİ 7 | |
|
|
| Doğu Türkistanın Sesi | |
| Doğu Türkistan Maarif Hareketinin Önderi | |
|
|
| Pooja Bedi | |
| Forgiveness liberates you, not them | |
|
|
| Unal Vefa | |
| KADİR GECESİNİN KADRİNİ BİLELİM | |
|
|
|
| Uluğ TÜRKERİ | |
| Cumhurbaşkanlığı Sistemi ve Tarım Sektörü | |
|
|
| Irak Türkmenleri | |
| Irak Türkleri | |
|
|
| Nancy Kaffer | |
| After Toronto van attack, why isn’t violence against women a red flag? | |
|
|
| Ziya Acar | |
| YOKLUĞUN ŞİİRİ | |
|
|
| Ata ATUN | |
| Beşparmak Dağlarındaki bayrağımız | |
|
|
| Kuni Miyake | |
| Rapid increase in Chinese people changing personality during Japan visit - The secret of the influen | |
|
|
| Oktay AKTÜRK | |
| DIŞ POLİTİKADA HAYALLER VE GERÇEKLER | |
|
|
| Ertuğrul GÜREŞCİ | |
| TÜRKİYE'DE KÖYDEN KENTE GÖÇÜN ÖNLENMESİ | |
|
|
| İgşad Davutov | |
| Coronavirus boggles the mind | |
|
|
| Mustafa Kocaoğlu | |
| KAYGILARIMIZ... | |
|
|
| Ekrem Özturk | |
| KUŞAK FARKLILIKLARI | |
|
|
| Galip Şimşek | |
| Hayatımızda İstatistik-2 | |
|
|
| Ahmet AKBAYIR | |
| YALANA ŞAHİT OLMADIK, YILANA YATAK OLMADIK… | |
|
|
| Ali Üstün | |
| YİNE TOHUM MALİYETİ | |
|
|
| Susan Gabar | |
| Cancerchondriacs imagine | |
|
|
| Alpho Alves | |
| Behaviors That Could Be Symptoms of OCD | |
|
|
| Sylvio Marcacci | |
| Can Oregon Go Coal Free By 2025? | |