Dipsiz göl tanımı coğrafik bir tanımdır. Herhangi bir akar yeri olmayan veya herhangi bir kolları olmadan oluşmuş olan göl alanlarına verilen isimdir. Gölde bulunan suyun kaynağı ise gölün tabanında bulunan “göze” adı verilen ve sürekli olarak akan su kaynakları oluşturmaktadır. Bunların oluşması ise uzmanlara göre volkanik hareketlenmelerden oluşmaktadır. Bu tip göllerin “dipsiz göl” olarak adlandırılmalarının nedeni gölün alt kısmındaki çökmeler nedeniyle derinliğin kaybolması ve bir anlamda tabanın yükselmesidir. Buralarda suyun hareketini etkileyebilecek olan bir sebep olmadığından su sürekli olarak durgundur. Ülkemizde birkaç tane dipsiz göl bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Sivas, Karabük Safranbolu, Kastamonu, Yalova ve Gümüşhane’deki göllerdir. Ancak bu göllerin içinde belki de en şansız olanı Gümüşhane ilinin merkezine bağlı Dumanlı Köyü’nde yer alan Dipsiz Göl’dür.

Geçtiğimiz günler içinde çok vahim bir olay yaşadık. Üzülenler oldu, garipseyeler odu ve hatta sevineler oldu. Her türlü duygunun yaşandığını gördük. Ancak aklı başında ve sorumluluk sahipleri ile vatanını sevenleri derinden üzen olay Gümüşhane ilinin merkezine bağlı Dumanlı Köyü’nde yaşandı. Burada bulunan doğal güzelliği anlatılamayacak kadar harika olan Dipsiz göl adı verilen ve varlığı uzmanlar tarafından 12 bin yıl öncesine kadar götürülen bir gölün dibini bulmak için çalışma başlatılıyor. Çalışmayı başlatanlar ise “hazine avcıları” veya “define avcıları” olarak adlandırılan kişilerden oluşuyor. Her nasılsa bir şekilde valilikten izinler alınıyor ve yetkililerin gözleri önünde kazı yapılıyor. Aradıkları ise Roma İmparatorluğu'na ait bir define. Gerçekten böyle bir definenin olduğuna dair hiçbir belge bulunmamasına rağmen nasıl bu şekilde çalışma başlatabiliyorlar doğrusu anlamak oldukça zor.

Kazı alanına gidildiğinde bir sorun ile karşılaşılıyor. Bu da suyu boşaltmadan gölün dibinin görülemeyeceğidir. Su tahliye edilmeden orada bulunan bilmem kaç yıl öncesinden gömülen altınların çıkarılamayacağı konusunda yetkililer bir şekilde ikna ediliyor. Bu biraz deniz altından petrol çıkarmak için deniz boşaltmak gibi saçma sapan bir şey, ama yine de bu saçmalığa yetkililer inanmış ve saçmalığı uygulatmışlar. Dipsiz gölün suyunun öncelikle boşaltılması gerektiği görülmüş. Gümüşhane Müze Müdürü Elif Öktem ile jandarma yetkililerin de eşlik ettiği kazıda suyu tahliye edilen göl alanı, iş makineleri ile kazılıyor.

Oradaki saçmalığı gören aklı başında bir vatandaşımız ''Gölde ne arıyorsunuz diye sordum bana ‘su arıyoruz’ diyerek gülüp geçtiler.  Kimseyi oraya yaklaştırmıyorlar. Geçen yıl orada biri boğuldu. Ben de onlara ‘gölü kapatın’ dedim. Ne olacak bilmiyorum” dedi. Ömer Bilgin de “Maden mi arıyorlar, ne yapıyorlar bilmiyoruz. O göl yaylanın güzelliğiydi, yok oldu. Yazın birileri gelip orada kazı yapmak istemişti. İzin vermemiştik. Şimdi yayladan herkes inince gelip gölü kazdılar'' diye olayı anlatıyor. Kazı yapanlar ve onlara izin vererek yaptıranlar kendilerinden o kadar emin ve bir o kadar da güveniyorlar ki kimseyi umursamıyorlar.

Konu hakkında konuşma yapan Gümüşhaneli tarihçi yazar Güngör Üçüncüoğlu, alanın önemli medeniyetlere ev sahipliği yaptığını belirterek, şu ifadeleri kullanıyor: ''Maçka tarafında Romalıların bir lejyonu yaşamıştır. Kelkit'te yapılan kazı bölgesinde bu özellik görülür. Çok geniş bir saha olduğu için Romalıların tam olarak nerede yaşadığı bilinmemektedir. Ancak o bölgede yaşadıkları bilinmektedir. Roma İmparatorluğu ve Osmanlılar ile Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethi sırasında o bölgede kaldığı söyleniyor. Bu sadece bir söylenti, kaynaklarda geçmiyor. Birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı için de çok fazla dedikodu olması normal. Bu bölgelerde zamanında yapılan kazılarda çok şey bulunduğu da söyleniyor''

Uzmanlar gölün 12 bin yıllık tarihinin ve tarihi mirasının yok edildiğini belirtmektedir. Ancak Bakanlık yetkilileri ise buraya su pompalayıp tekrar doldurularak eski günlerine döndüreceklerini belirtmektedir. Elbette bakanlığın siyasi olarak düşünmesi bu şekilde açıklama yapmasını gerektirebilir. Ancak ne yaparsanız yapın hiçbir şey aslı gibi olmamaktadır. Bura da yapılacakların dipsiz gölün eskisi gibi görkemli, büyüleyici ve esrarengiz yapısını geri getirmeyeceği açıktır. Çünkü bu göl Doğu Karadeniz'de sayıları çok da fazla olmayan buzul göllerinden biriydi. Buzul göllerinden olması aynı zamanda buzul çağının da bir mirasıydı. Buzul çağının bütün izleri bu şekilde yok edilmiş olmuştur. Buranın bir diğer özelliği ise 2 bin 140 metre yükseklikteki temiz havasının yanında endemik bitki örtüsü bakımından da zengin olmasıdır. Yok edilen gölün ekolojik yapıyı nasıl etkileyeceği ve endemik bitki türlerini nasıl yok edeceğini çok uzak olmayan gelecekte görebileceğiz.  12 bin yılda oluşan ekolojik yapı birkaç saat içinde yok edilmiştir. Bunun vebali çok ağırdır. Hala de bilinçli bir şekilde bu yaptırıldıysa vebale ortak olanların açık söyleyeyim yatacak yerleri yoktur.